تأثیر کیفیت آب آبیاری بر برخی ویژگی های فیزیکی خاک در اراضی تحت کشت برنج (oryza sativa)

رشدروزافزون جمعیت وافزایش فعالیت­های کشاورزی و صنعتی از یکسو و خشکسالی­های پی‏درپی، حفاظت بیشتر از منابع آب و خاک را اجتناب ناپذیر نموده است. این مهم موجب شده است که از آب­های با کیفیت نامناسب برای آبیاری زمین­های کشاورزی استفاده شود. هدف از این پژوهش بررسی اثر آبیاری با پساب‏های­ شهری و صنعتی و آب رودخانه بر برخی ویژگی­های فیزیکی خاک بود. بدین منظور، این پژوهش در زمین­های کشاورزی منطقه زرین­شهر واقع در شهرستان لنجان که تحت آبیاری با پساب‏های شهری، صنعتی (هرکدام به مدت 8 سال) و آب رودخانه (20 سال) قرار داشتند انجام شد. پس از بررسی دقیق برای هر یک از تیمارهای ذکر شده در 4 تکرار از هر زمین نمونه‏های خاک تهیه شده و ویژگی­های فیزیکی اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد آبیاری با پساب‏های شهری و صنعتی موجب افزایش جرم ویژه ظاهری از 3/1 گرم بر سانتی­متر مکعب (در تیمار آبیاری با آب رودخانه) به 6/1 و 7/1 گرم بر سانتی­متر مکعب شد. پسآبیاری موجب افزایش پایداری خاکدانه­ها به مقادیر 67/0 و 69/0 میلی‏متر در پساب‏های شهری و صنعتی نسبت به تیمار آب رودخانه (27/0 میلی‏متر) شد. کاهش هدایت هیدرولیکی خاک و نفوذپذیری و دوکوهانه شدن منحنی رطوبتی خاک از جمله دیگر واکنش‏های ویژگی­های فیزیکی خاک به استفاده از پساب‏های شهری و صنعتی بود. نتایج این پژوهش نشان داد پسآبیاری بر ویژگی­های فیزیکی یاد شده اثر منفی داشته و موجب تغییر در توزیع اندازه منافذ شدند از این نظر پیشنهاد می‏شود به هنگام استفاده درازمدت از پساب­ها تاثیر آن بر ویژگی­های فیزیکی خاک پایش گردد.